Χημειοφοβία: εγχειρίδιο εκμετάλλευσης του φόβου απέναντι στα χημικά.

Από  Zyklon B. 

Πηγή: Fridge.gr

“Αποφεύγω τα χημικά όσο μπορώ”

“Που ξέρεις τι χημικά έχει μέσα!”

“Σκέτη χημεία είναι αυτό το προϊόν”

…όλες τους είναι ατάκες των οποίων κάποια παραλλαγή όλο και κάπου θα έχεις πετύχει. Μπορεί εσύ να κοιτάς με ελαφριά απορία όταν ξεστομίζονται μπροστά σου, αλλά η συνεννόηση μεταξύ “μυστών” έχει ολοκληρωθεί, μέσα από κανάλια μυστικά και σε επίπεδα που δεν τα πιάνεις. Ο κοινός τους κώδικας, με αυτή την λέξη μετέφερε κάμποσο νόημα: για αρχή, όπου “χημικό” είναι σίγουρα κάποια βλαβερή ουσία — χημικό και καλό δεν γίνεται, χημικό καλό μόνο νεκρό, που θα φώναζε και η Χρυσή Αυγή αν είχε αντινεοεποχίτικη συνείδηση.
Η λέξη “χημικό” χρησιμοποιείται συνάμα έχοντας το φορτίο του μη-φυσικού, του “τεχνητού“, του “κατασκευασμένου σε εργαστήριο” — πράγμα που αξιωματικά είναι “κακό” και, φυσικά, μπορεί να αποτελέσει εξαίσια απάντηση στην ερώτηση “γιατί τα χημικά είναι κακά;“. Μην μπεις στον κόπο να κάνεις διευκρινιστικές ερωτήσεις — ως εκεί “γνωρίζουν” για αυτά τα “χημικά“, δεν τους χρειάζεται δα και τίποτα παραπάνω για να τα αποφύγουν: οποιαδήποτε απάντηση που θα λάβεις θα είναι “αναμάσημα” και “διασκευή” πάνω στα “βασικά“.
Καλωσήλθες στον υπέροχο κόσμο της χημειοφοβίας, της τέχνης του να φτάνει το σκατό στην κάλτσα κάθε φορά που ακούς κάποιο χημικό όνομα, τόσο γρήγορα που να προκαλεί sonic boom! Η χημειοφοβία ορίζεται ως “ο παράλογος φόβος προς τις χημικές ενώσεις” — και αν γνωρίζεις τα ελάχιστα, δηλαδή πως τα πάντα γύρω μας καθώς και τα ίδια μας τα σώματα ΕΙΝΑΙ χημικές ενώσεις, συμπεραίνεις πως αυτά τα άτομα πρέπει να είναι πολύ τρομαγμένα και με τάσεις… αυτοκτονίας (άκου Nirvana - I Hate Myself and Want to Die). Κάθε άλλο, όμως — όχι, αυτά τα άτομα δεν είναι τόσο τρομαγμένα όσο θα περίμενες. “Έχει σύστημα“, βλέπεις, η φάση, το οποίο βασίζεται στο τι αντιλαμβάνεσαι ως “χημικό” και τι… νοητικές κωλοτούμπες μπορείς να κάνεις μέσα σου για να καταπραϋνεις την γνωστική ασυμφωνία.
Ω, πόσο σε ιντριγκάρει το παραπάνω, πόσο θες να παίξεις με αυτούς τους ανθρώπους και τις φοβίες τους! Θα σε διευκολύνω, κάνοντάς σου τον υποβολέα έτσι ώστε να συντάξεις μια “ομιλία” (για κοινό, για κρασοπαρέα, για το Φεσιμπούκι σου) ή ένα κείμενο για την ιστοσελίδα σου που θα “συγκινήσει” τις “ευαίσθητες ομάδες“, γαργαλώντας τις εκεί ακριβώς που πρέπει! Στο τέλος θα έχεις στα χέρια σου ένα “έργο” που δεν θα έχει τίποτα να ζηλέψει από πολλά κείμενα που κυκλοφορούν ευρέως, επιτελώντας “κοινωνικό έργο” με τον “ενημερωτικό τους χαρακτήρα“. Δώσε βάση, επίσης, πως στην δημιουργία του αριστουργήματός σου ΔΕΝ θα πούμε ψέμματα! Θα χρησιμοποιήσουμε αλήθειες, οι οποίες “βγαίνουν” σωστές αν ψαχτούν τα επιμέρους κομμάτια τους — θα τις περάσουμε όμως μέσα από το μπλέντερ της προπαγάνδας, προσθέτοντας μερικές πινελιές σοφιστείας τύπου “ακούγεται λογικό άρα είναι“.
Τσίμπα χαρτί ή μαγνητοφωνάκι και πάμε να σε κάνω μάγκα για ακόμα μια φορά!

Άρχισε χώνοντας ονόματα χημικών ουσιών αβέρτα!

Τι είναι όλα αυτά τα ακαταλαβίστικα χημικά που λέει η ετικέτα με στα συστατικά;

Αν θες να σύρεις τον χορό του πανικού, φρόντισε να μπορείς να το κάνεις σωστά, λέγοντας τα πράγματα με το όνομά τους! Πρέπει να αναφέρεσαι σε οποιαδήποτε ουσία με το χημικό της όνομα, και όχι με το κοινό γνωστό της. Έτσι, λέμε πυριδοξίνη, κιτρικό οξύ, ακετόνη και υποχλωριώδες νάτριο αντί για βιταμίνη B6, ξινό, ασετόν και χλωρίνη — κάθε σου λέξη πρέπει να ηχεί στα αυτιά σαν οδοντιατρικός τροχός. Μη φοβάσαι, πολύ λίγα άτομα θα κάτσουν να ψάξουν “τι είναι αυτά“, εξάλλου “δεν είναι χημικοί” — αλλά αν έχεις αμφιβολίες προλόγισε με την φράση “χημικά όπως“.
Και μόνο που θα αναφερθεί η λέξη “χημικό” και δουν ότι ακολουθούν “στην γλώσσα μου αλλά ακαταλαβίστικοι” όροι, θα σφίξουν οι χαλαρές τους σούφρες, διότι το μυαλό τους θα ανασύρει αυτό που είναι όλα τα χημικά: παράξενες σκόνες σε μπουκάλια με επιγραφή “Προσοχή, Δηλητήριο, Καυστικό, Εύφλεκτο” και τα σχετικά προειδοποιητικά σήματα, αποκλειστικά ενδημικά είδη εργαστηρίου, τα οποία όταν αφήνουν τον “βιότοπό” τους για να μπουν στις κρέμες και τα φαγιά μας μάς γαμάνε τον αγάμητο.
Μπορείς να τσιμπήσεις έξτρα πόντους αναφέροντας την “συνθετική“/”τεχνητή” τους φύση, παρέχοντας έτσι ένα γαργάλημα σε άλλα ενδιαφέροντα αντανακλαστικά των χόμο που έχεις αναλάβει να “διαφωτίσεις” ή αναφέροντας “γράμματα και αριθμούς” μαζί. Η τελευταία τεχνική είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική: οι λέξεις γίνονται πιο ακαταλαβίστικες, δίνουν σε πολλούς την αίσθηση του “σίγουρα συνθετικό προϊόν” και… ε, αν δεν καταλαβαίνει και είναι και χημικό πρέπει να είναι επικίνδυνο, τι στο διάολο θες για να το πιάσεις, έχει νούμερα μέσα!

Αν η πινακίδα αληθεύει, τότε το πάρκο αυτό κυριολεκτικά “δεν υπάρχει”!

Αν ψάχνεις τέτοιες ονομασίες κοίτα κατά ονοματολογία IUPAC μεριά και θα έχεις στα χέρια σου την 5-[(E)-2-(4-υδροξυφαινυλο)-αιθενυλο]βενζολο-1,3-διόλη (ή trans-3,5,4′-τριϋδροξυστιλβένιο αν τρόμαξες ακόμα και εσύ), την 1,3,7-τριμεθυλοξανθίνη ή το 2-οξοπροπάνιο αντί για ρεσβερατρόλη, καφεΐνη ή ασετόν. Στην περίπτωση που δυσκολευτείς με τούτα -πιθανό το βλέπω- πάνε σε πιο εύκολους αλφαριθμητικούς μπαμπούλες, στα γνωστά έψιλον που ακολουθούνται με έναν τριψήφιο αριθμό. Όλοι γνωρίζουμε πως τα έψιλον είναι κακά και γιαυτό τα αποφεύγουμε! Εδώ αρχίζεις αρχίζεις να φτύνεις Ε100 , Ε300 και Ε901 αντί για… κουρκουμίνη (αυτό που δίνει στον κουρκουμά το κίτρινο του χρώμα), βιταμίνη C και κερί μέλισσας!
Λίγη προσοχή μόνο! Θα ήταν αντιπαραγωγικό να αναφέρεις πως όλη η ύλη τριγύρω μας από τον αέρα που αναπνέουμε μέχρι το νερό που πίνουμε και τα κύτταρά μας έχουν χημική υπόσταση και κατά συνέπεια μπορούν να “λεχθούν” με ένα χημικό όνομα, είτε από εκείνα τα “ακαταλαβίστικα” είτε με τα ακόμα χειρότερα “ακαταλαβίστικα με αριθμούς“. Εξίσου ακατάλληλο θα ήταν να αναφέρεις πως η αδυναμία του ακροατή/αναγνώστη σου να προφέρει κάτι με ευκολία δεν το καθιστά σώνει και καλά επικίνδυνο, παράξενο ή εξωτικό — ούτε καν “προϊόν εργαστηρίου“: οι φυσικές ουσίες είναι χημικές, ο όρος “χημικό” δεν είναι ρεζερβέ μόνο για τεχνητά προϊόντα εργαστηρίου.
Στην περίπτωση που κάνεις το λάθος και σου ξεφύγουν -σαν από γλίστρημα της γλώσσας, σαν σαρδάμ βρε- τα παραπάνω που είπαμε να μην αναφέρεις, μην μου αγχωθείς! Είναι αρκετά σύνθετα και βαθιά νοήματα και δεν πρόκειται να τα πιάσουν. Τι έγινε, τους ρίξαμε κάπως και χαλάστηκαν; Μια άλλη -μάλλον εντελώς αδύνατη και σουρεαλιστική- θεώρηση θέλει τα δεδομένα όταν “δεν συμφωνούν με τις ήδη διαμορφωμένες απόψεις τους” να τρώνε κατευθείαν “block” (kick/ban για τους “Παλαιούς“) από τα αντιληπτικά τους φίλτρα και τον όποιο χώρο  με ταμπέλα “ιδέες προς προβληματισμό” θα μπορούσαν να καταλάβουν στο μυαλό τους.

Ανέφερε ζοφερή προέλευση, σύνθεση, ομοιότητες ή χρήσεις του χημικού!

Σύμβολα που πρέπουν σε χημικά: δείχνουν πόσο επικίνδυνα είναι! Φαντάσου πως χημικά με τέτοια σύμβολα χρησιμοποιούνται στην παρασκευή προϊόντων που χρησιμοποιείς καθημερινά!

Αχ, αν ήξερα μονάχα τι τρώνε και με τι πασαλείβονται! Θα τους τα αποκαλύψεις όλα όμως, να δουν τι ράμματα τους πέρασαν άλλοι στην γούνα τους όταν κοιμόντουσαν τον ύπνο του… μαλάκα. Τους αρέσει η μενθόλη, η χαρακτηριστική οσμή και γεύση της μέντας; Καιρός να αλλάξει αυτό, όταν μάθουν πως οι εταιρίες δεν τρέχουν σαν παλαβές στους κάμπους να μαδήσουν όποια μέντα βρουν μπροστά για τις τσίχλες και τα σαμπουάν τους αλλά την συνθέτουν χημικά.
Η σύνθεση συνήθως ξεκινάει από μυρσένιο πάνω στο οποίο επιδρούν με λίθιο -ναι, γνωστό για την τοξικότητά του και ως φάρμακο σε άτομα με ψυχιατρικές νόσους- και διαιθυλαμίνη, ένα χημικό που μυρίζει πολύ άσχημα και είναι διαβρωτικό! Ήσυχοι δεν θα μείνουν ούτε οι λάτρεις της βανίλιας, ή μάλλον οι λάτρεις της βανιλίνης, δηλαδή της 4-ύδροξυ-3μεθοξυβενζαλδεΰδης! Η ζήτησή της για παγωτά και γλυκίσματα έκανε την βιομηχανία να μην ικανοποιείται πλέον από τις ποσότητες που μπορεί να σου δώσει το “ιδιότροπο” φυτό της, αλλά να την παρασκευάζουν από παραπροϊόντα της βιομηχανίας χαρτιού που περιέχουν λιγνίνη!
Τα παραδείγματα εδώ μπορούν να συχενιστούν επ’ άπειρον με τον βενζολικό δακτύλιο που υπάρχει σε πάρα πολλές ενώσεις -με υπενθύμιση πως το βενζόλιο βγαίνει από επεξεργασία πετρελαίου- την κοβαλαμίνη που στο μόριό της περιέχει κοβάλτιο -του οποίου ισότοπα χρησιμοποιούν για ραδιοθεραπεία!- ή την σουκραλόζη, εκείνο το γλυκαντικό που είναι οργανοχλωριούχος ένωση με δύο δακτύλιους όπως το… φημισμένο εντομοκτόνο DDT! Χαμός, πανικός, κλάμα και ιδρώτας — μιας που είπαμε ιδρώτα, και το νερό δεν είναι το πιο αθώο συστατικό άπαξ και μπορεί να φτιαχτεί από πολύ επικίνδυνες ουσίες!

Αλήτες! Χρησιμοποιείται σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, φτιάχνεται από το εκρηκτικό υδρογόνο και αφήνετε παιδιά να το πίνουν;

Καλό θα ήταν να κρατήσεις για τον εαυτό σου τα παρακάτω, δεν ενδιαφέρουν τους συνομιλητές/αναγνώστες σου: νερό θα μπορούσες να λάβεις είτε αντιδρώντας το “εξαιρετικά εύφλεκτο/εκρηκτικό” υδρογόνο με το “οξειδωτικό” οξυγόνο, να το πάρεις σε μπουκάλι από κάποιο κατάστημα ή να στο φέρουν επεξεργασμένο από τα λύματα της βρωμερότερης θάλασσας-βόθρου του πλανήτη. Αν το τελικό προϊόν καθαριστεί επαρκώς και προσεκτικά τότε δεν παίζει ρόλο η προέλευσή του — αν το τελικό προϊόν που κρατάς είναι “καθαρό νερό“, τότε η όποια διαφορά βρίσκεται μόνο στο κεφάλι σου, αν τύχει να μάθεις την “άσχημη” προέλευσή του.
Επίσης το ότι κάτι μπορεί να συντεθεί από επικίνδυνα υλικά (υδρογόνο — ναι, είναι και “καύσιμο πυραύλων“) δεν σημαίνει πως είναι σώνει και καλά επικίνδυνο ή πως έχει προσμίξεις από τα επικίνδυνα αντιδρώντα — τούτο είναι απλά λανθασμένη οπτική: η φύση μιας χημικής ουσίας δεν καθορίζεται από τα μεμονομένα άτομα που την αποτελούν αλλά από το σύνολό τους, τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους και την αλληλεπίδραση αυτού του συνόλου με… εσένα ή τον κόσμο γύρω της.
Χμ ναι, καλά όλα τούτα αλλά… το νερό “χρησιμοποιείται στους πυρηνικούς αντιδραστήρες” — θα έπινες εσύ κάτι που χρησιμοποιείται σε πυρηνικό αντιδραστήρα; Βάλε εδώ ακόμα ένα λιθαράκι στα παραπάνω, πως μια ουσία μπορεί να έχει πολλές χρήσεις, μην σε τρομάζουν όμως, διότι μια ουσία μπορεί να έχει πολλές ιδιότητες: το χλωριούχο κάλιο που χρησιμοποιείται ως αρκετά ασφαλές υποκατάστατο του αλατιού, χρησιμοποιείται επίσης και στην εκτέλεση θανατικής ποινής μέσω ένεσης — φάε το σε λογικές ποσότητες, απλά μην το σουτάρεις στις φλέβες σου.
Ίσως αναρωτηθείς όμως — γιατί πολλά χημικά θα μπορούσαμε να πούμε πως προέρχονται από “παράξενες“, “τρομαχτικές” ή “ακάθαρτες” πηγές; Γιατί να φτιάξεις πράγματα που θα φαγωθούν, από “προϊόντα πετρελαίου“, “υποπροϊόντα επεξεργασίας μετάλλων ή χαρτιού” κτλ.; Εδώ η απάντηση έχει δυο στελέχη: το πρώτο είναι το προφανές, πως για να συνθέσεις πολλές ουσίες κάπου πρέπει να βρεις τα αρχικά συστατικά — με τον ίδιο τρόπο που τα βρίσκει η συκιά στον βόθρο σου και κάνει τα πιο γλυκά σύκα. Δεν είχες δα την ψευδαίσθηση πως τα υλικά που χρησιμοποιούμε μας τα αφήνουν οι εξωγήινοι γείτονές μας το βράδυ όταν κοιμόμαστε, έτσι;
Το δεύτερο είναι πως η χημική βιομηχανία δεν παίζει με “στραγάλια” από άποψη ποσοτήτων: θέλει εκατοντάδες τόνους πρόδρομων ουσιών και αξιοποιεί πηγές από τις οποίες μπορεί να τις εξάγει σε μεγάλες ποσότητες και όσο το δυνατόν πιο φθηνά — τίποτα δεν πετιέται, αν μπορείς να το εκμεταλλευτείς παραπάνω.  Εδώ έρχονται τα “πετρέλαια“, το “ό,τι πετάει η χαρτοβιομηχανία, πάω και το μαζεύω διότι έχει μέσα καλούδια που με ενδιαφέρουν” κτλ.
Αν συνεχίζει να σε τρομάζει η προέλευση των πρόδρομων ουσιών τότε καλύτερα άλλαξε πλανήτη: ακόμα και στην επεξεργασία “φυτικών” ουσιών (βλέπε ζάχαρη) θα δεις πολλές φορές πως χρησιμοποιούνται χημικά που θα σε τρόμαζαν, που έχουν και αυτά “ύποπτη προέλευση” ή που από μόνα τους “θα μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνα“. Για να μπορέσεις να κοιμηθείς το βράδυ, τσίμπα και το take home message από όλα τούτα: Ναι, τα τελικά προϊόντα που φτάνουν σε εσένα είναι “καθαρισμένα” και δεν έχουν προσμίξεις από τις αρχικές πηγές τους, ούτε από ενδιάμεσα στάδια (όταν τύχει να έχουν, ξεσπάει τεράστιο σκάνδαλο) — τα μασίνια που ανιχνεύουν τέτοιες προσμίξεις γίνονται όλο και πιο ευαίσθητα, πράγμα που δουλεύει προς συμφέρον μας.

Οι φρικαλέες παρενέργειες των ουσιών για τις οποίες μιλάμε!

Θα σε δυσαρεστήσω: όλα τα “χημικά” έχουν παρενέργειες, τα βότανα που ρουφάς αποτελούνται από χημικά άρα και αυτά έχουν παρενέργειες!

Εδώ είναι τα ωραία! Βάρα στο κόκκαλο με μπρίο, διότι φθάσαμε στο σημείο που επιβεβαιώνει τον όποιο αναγνώστη ή ακροατή σου: θα τους αναφέρεις τα φρικαλέα αποτελέσματα που φέρνει η επαφή με την όποια χημική ουσία. Το παιχνίδι είναι πολύ απλό. Ψάχνεις την ουσία και διανθίζεις “το θέμα” με οποιαδήποτε σχετικό κίνδυνο μπορεί να βρεις: αλλεργίες, παρενέργειες, αποτελέσματα υπερδοσολόγησης. Μην μασάς, τα πάντα χωράνε: από τ’ ότι φέρνει αέρια, ναυτία, ζαλάδες, άσθμα μέχρι πονόκοιλους, πνευμονικό οίδημα, εγκεφαλικές βλάβες, ηπατικές βλάβες και φυσικά τον μπαμπούλα όλων, τον καρκίνο! Αν πετύχεις και κάποιο σύμπτωμα που δεν το γνωρίζεις ή καλά καλά δεν μπορείς να το διαβάσεις, βάλε το και αυτό μέσα — ακούγεται άγνωστο και τρομαχτικό, πράγμα που προσθέτει στο εφέ.
Θες έμπνευση; Έχει αναφερθεί δυσκοιλιότητα, κούραση, εμετοί, αφυδάτωση και μεταστατική ασβεστοποίηση των μαλακών μορίων από λήψη χοληκαλσιφερόλης! Η λήψη ρετινόλης και συγγενών ουσιών μπορεί να προκαλέσει κύρωση ήπατος, αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης, γωνιακή χειλήτιδα, τερατογενέσεις και οστεοπόρωση! Το διττανθρακικό νάτριο μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατο ερεθισμό των ματιών, του δέρματος και της αναπνευστικής οδού, μέχρι και αλκάλωση, η οποία μπορεί να γίνει θανάσιμη. Το οξικό όξυ, άλλο ένα επικίνδυνο χημικό που υπάρχει σε ορισμένα προϊόντα στην κουζίνα σου, μπορεί να προκαλέσει μόνιμες ζημιές στο πεπτικό σου σύστημα ή στα μάτια σου, είναι καυστικό, μπορεί να καταστρέψει τα δόντια σου και η χρόνια έκθεση σε αυτό μπορεί να προκαλέσει πνευμονικό οίδημα ή διάφορες μορφές άσθματος — μην ξεχάσεις επίσης πως ορισμένες πηγές αναφέρουν πως είναι μεταλλαξιογόνο σε ορισμένους οργανισμούς και εύφλεκτο!

Παρενέργειες των χημικών συμπεριλαμβάνουν φλωρίαση, αλλήθωρα μάτια και κουνελοδόντια.

Αντιθέτως, να λησμονήσεις να αναφέρεις πως τα αποτελέσματα μιας ουσίας πάνω σε έναν οργανισμό εξαρτώνται από την φύση της, την δοσολογία την οποία λαμβάνεται (ή την συγκέντρωση στην οποία βρίσκεται), την οδό πρόσληψης, το αν η έκθεση σε αυτή είναι χρόνια ή οξεία και φυσικά από τον οργανισμό ο οποίος εκτίθεται. Ξέχνα να αναφέρεις πως πονοκέφαλο, ναυτία, σπασμούς, κρίσεις, εμετούς, κώμα και θάνατο μπορεί να προκαλέσει ακόμα και το νερό όταν καταναλωθεί σε πολύ μεγάλες ποσότητες.
Δεν υπάρχει 100% ασφαλής ουσία, ανεξαρτήτως προέλευσης. Ζεις σ’ έναν άκρως επικίνδυνο πλανήτη, μωρό μου, που τα πάντα θα μπορούσαν να σε βλάψουν. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες (οι παρενέργειες) και οι αλλεργίες υφίστανται για όλες τις γνωστές ουσίες και έχουν να κάνουν με τον μηχανισμό δράσης τους και με την ιδιοσυγκρασία του ατόμου. Ένα άλλο ψιλοφακτάκι, επίσης, είναι πως ακόμα και για την πιο αθώα ουσία υπάρχει πάντα μια δόση που αυτή εκδηλώνει τοξικότητα, που μετατρέπεται δηλαδή σε “δηλητήριο“.
Οι ουσίες οι οποίες θεωρούνται “ασφαλείς” είναι οι ουσίες που απλά έχουν χαμηλό ποσοστό εμφάνισης παρενεργειών και σχετικά μεγάλη “απόσταση” μεταξύ της δόσης που θα λάβεις συνήθως, με αυτήν που θα έβλαπτε μεγάλο μέρος αυτών που θα την λάμβαναν. Διαβάζοντας πως μια ουσία είναι βλαπτική, μπορείς για αρχή να κάνεις διπλό κλικ στο wetware σου, στο προγραμματάκι με το όνομα “ανιχνευτής μπούρδας” — στην συνέχεια μπορείς να κάνεις ερωτήσεις όπως “τι δόσεις λαμβάνει ένας άνθρωπος από αυτή την ουσία;“, “σε τι συγκέντρωση βρίσκεται γύρω μου;“, “τι συγκεντρώσεις/δόσεις έχουν αποδειχθεί βλαπτικές και σε τι πειραματικά μοντέλα;” και τέλος “υπάρχουν επιδημιολογικά στοιχεία στους ανθρώπους;“. Σαν να νιώθεις πως τα έχουμε ξαναπεί όλα τούτα, διάσπαρτα μέσα από την στήλη Sci-zophrenia, δεν νομίζεις;

Διορθώσαμε την χημειοφοβία;

Ναι, ίσως βοηθούσε αν ερχόμασταν από παιδιά σε επαφή με την χημεία. Η μπριγιαντίνη στο μαλλί είναι προαιρετική, αν και χημική!

Φυσικά! Είναι γνωστό πως αν ειρωνευτείς κάποιον ή τον κάνεις να νιώσει βλάκας με ριπές πληροφορίας, το ίδιο κιόλας βράδυ θα βάλει ένα ποτάκι, θα κάτσει ρεμβάζοντας τα άστρα από το μπαλκόνι του και πέσει σε βαθιά περισυλλογή γύρω από όλα όσα του είπες και από το πόσο εσφαλμένες μπορούν να είναι οι απόψεις του. Το χάραμα θα τον βρει να γκουγκλάρει μανιασμένα, διψασμένος για πληροφορία — και είναι πολύ πιθανόν να αναθεωρήσει τις απόψεις του και να σου αφήσει μάλιστα και ευχαριστήριο μήνυμα στο φουμπού σου! Άκου και το Ζαϊκλόνι, τόσο καιρό αυτή τη δουλειά κάνει με αυτήν εδώ την στήλη!
Η χημειοφοβία είναι πολυπαραγοντική “νόσος“. Από την μια ίσως φταίει πως πολλοί άνθρωποι δεν ήρθαν πρακτικά σε επαφή με την χημεία στο σχολείο (εργαστήριακή επίδειξη στο μάθημα της χημείας) και την έχει γνωρίσει μόνο ως “βαρετή επιστήμη στο χαρτί“. Από την άλλη η ενημέρωση του κόσμου περί χημείας συνήθως έρχεται μέσω MME, και είναι πολύ ευκολότερο από αυτά να σου μείνει η τρομολαγνεία και μια έκρηξη σε κάποιο εργοστάσιο που δηλητηρίασε μια ολόκληρη επαρχία, παρά μια πιο “καθημερινή” και “ανεπαίσθητη” παρέμβαση της χημείας στην ζωή μας.
Ίσως έφταιξε επίσης το  ρεύμα “λατρείας της χημείας” με το που η οργανική χημεία ιστορικά πήρε τα πάνω της και άρχισε να φτιάχνει συνθετικές βαφές και πολλά φάρμακα, το οποίο σιγά σιγά μετατράπηκε σε ρεύμα χημειοφοβίας, όταν φάνηκε πως η όλη ιστορία δεν έχει μόνο θετικά αλλά και αρνητικά — μην σου κάνει εντύπωση, έτσι είναι τα ρεύματα, δεν απαιτούν γνώση του αντικειμένου, “ιδεολογία“, νοοτροπία ή σκέψη από την μεριά του θιασώτη τους, απαιτούν απλά το να κυλήσεις μαζί τους ζητοκραυγάζοντας ή γιουχάροντας. Μη φοβάσαι, κανείς “συνάδελφος” δεν θα σου κάνει τεστάκι να δει πόσο έχεις ψάξει το θέμα για το οποίο εκδηλώνεις τόσο θερμά “πιστεύω“.
Ζημιά επίσης κάνει πιθανότατα και το “απόμακρο” (ή έστω το στερεότυπο του απόμακρου) του “γνώστη” ακαδημαϊκού, που φοβίζει τον κόσμο όσον αφορά την επιστήμη της χημείας, τον κάνει να νιώθει “λίγος” απέναντι σε τούτον, αλλά πάνω από όλα δεν μπορεί να κατανοήσει αυτά που λέει ή νιώθει πως τον προσβάλλουν. Έτσι ο δρόμος ανοίγει για “γνώστες” πιο φιλικούς προς το πόπολο -βλέπε mercola.com- με πιο κατανοητά λογάκια, και πάνω από όλα κατανόηση και ανοιχτές αγκάλες για τους φοβισμένους. Πού θα πας μανάρι μου, στον ξενέρωτο πολυλογά με τις δύσκολες λέξεις που νιώθεις πως ίσως σε εμπαίζει ελαφρώς, ή στον σωστό που νιώθει τους φόβους σου και σου έχει σίγουρες απαντήσεις με απόλυτα μονοσύλλαβα “ναι ή ου” στα ερωτήματά σου;

Αγόρασε ένα τέτοιο στον μούλο σου ΣΗΜΕΡΑ!

Ίσως η λύση πρέπει να έρθει και από τις δυο πλευρές, αλλά να πρέπει να κοπιάσουν λίγο πιο πολύ οι “γνώστες” και οι “ακαδημαϊκοί“. Ο φόβος για τις χημικές ουσίες δεν είναι πλήρως αδικαιολόγητος — εδώ είναι που χρειάζονται άτομα που θα κάνουν γόνιμο διάλογο με… απλές ερωτήσεις.
Για αρχή, τι εννοεί ο κόσμος όταν λέει “χημικά“; Ας συμφωνηθεί πρώτα αυτό, ώστε να υπάρχει κοινός κώδικας επικοινωνίας — δεν μπορείς να μιλάς με ένα κοινό όταν για έναν βασικό όρο άλλο εννοείς εσύ και άλλο το ακροατήριό σου. Στο επόμενο βήμα θα μπορούσαν να ακουστούν οι ανησυχίες “του κόσμου“, και να διαχωριστούν σε βάσιμες για τις οποίες καλό θα ήταν να ξεκουνηθούμε και να κάνουμε κάτι και αβάσιμες: ένα άτομο μπορεί να φοβάται το… ασκορβικό οξύ στην πορτοκαλάδα και το εξασθενές χρώμιο στο νερό — το ότι ο πρώτος φόβος του είναι μπούρδα (χμ, αυτό πες του το ευγενικά και διπλωματικά διότι αλλιώς θα κλείσει σαν στρείδι) δεν σημαίνει πως και ο δεύτερος είναι ανυπόστατος, αντιθέτως μπορεί να αποτελεί σοβαρότατη ανησυχία.
Τέλος, χρήσιμο θα ήταν να σπάσει η “ειδικολαγνεία” και το “δεν είμαι χημικός άρα δεν μπορώ καν να πλησιάσω το θέμα“. Όχι, οι χημικοί δεν γνωρίζουν τα πάντα, δεν γνωρίζουν απέξω όλες τις ουσίες με τα χημικά τους ονόματα, ούτε γνωρίζουν απέξω και ανακατωτά την φαρμακολογία και την τοξικολογία τους. Όχι, οι χημικοί δεν έχουν τρίτο εγκεφαλικό “ημισφαίριο“. Κοινώς, έναν βασικό έλεγχο για το τι χημικό είναι η “ριβοφλαβίνη” μπορείς να τον κάνεις και εσύ χωρίς πτυχίο χημείας. Επίσης, πολλές φορές είναι αντιπαραγωγικό να περιμένεις από έναν επιστήμονα να σου μιλήσει με σιγουριές επιπέδου δόγματος, μιλάς με επιστήμονα, όχι με ιερέα κάποιας θρησκείας. Ένα “ίσως” , “μάλλον ναι” ή “δεν υπάρχει γενικός κανόνας, κρίνουμε κατά περίπτωση” μπορεί να ακούγονται πιο αβέβαια από ένα  βροντερό “ναι/όχι“, αλλά συνήθως είναι πιο αληθινά αν κόπτεσαι για… αλήθειες. Το μόνο που σου μένει για να κρίνεις την τόση πληροφορία που έχεις σήμερα στα χέρια σου, μέσα από το υπολογιστομαραφέτι, είναι η κριτική ικανότητα… Γι’ αυτό και δεν με παίρνει ύπνος τα βράδια.